Quai bị không phải là căn bệnh hiếm gặp ở nước ta, theo ghi nhận mỗi năm ở Việt Nam có hàng nghìn ca mắc quai bị. Tuy là căn bệnh nguy hiểm, chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu, lại có nhiều biến chứng phức tạp nhưng hầu hết mọi người thường bỏ qua và chỉ điều trị khi có bệnh mà thiếu ý thức phòng bệnh cao. Bệnh này chỉ xảy ra ở người, và thường gặp ở trẻ em dưới 15 tuổi, đặc biệt là trẻ em từ 6-10 tuổi. Bệnh thường xảy ra vào mùa đông xuân, khi thời tiết bắt đầu trở lạnh, bệnh xuất hiện ở những nơi đông người qua lại như nhà trẻ, trường học, khu tập thể, ký túc xá,… Hãy cùng Lối sống phòng ngừa căn bệnh quái ác này nhé!
Bệnh quai bị ở trẻ
Bệnh quai bị (còn gọi là bệnh viêm tuyến nước bọt mang tai) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính. Nó do vi rút quai bị gây nên. Bệnh lây qua đường hô hấp, lưu hành ở khắp nơi trên thế giới. Bệnh xảy ra quanh năm nhưng thường gây dịch vào mùa Đông – Xuân. Bệnh quai bị hay gặp ở lứa tuổi học đường và hay gây thành dịch trong trẻ em, thanh thiếu niên tại các trường mẫu giáo, trường học, đơn vị tân binh,… Trẻ em dưới 2 tuổi và người già rất ít khi bị bệnh. Sau khi mắc bệnh, bệnh nhân có miễn dịch vững bền tồn tại nhiều năm và rất hiếm khi tái phát.
Dấu hiệu của bệnh
Biểu hiện chính của bệnh ban đầu là sốt nhẹ, nhức đầu, mệt mỏi, mất cảm giác ngon miệng. Sau đó sốt tăng dần lên đến 39,5°C – 40°C; các tuyến mang tai gần tai bắt đầu sưng lên và đau, làm cho việc nhai và nuốt đau đớn,…Tiếp theo, người bệnh có thể bị viêm tinh hoàn (ở nam giới), viêm buồng trứng (ở nữ giới). Viêm tinh hoàn do quai bị hay gặp nhất ở lứa tuổi dậy thì và thanh thiếu niên mới trưởng thành. Đặc điểm nổi bật của viêm tinh hoàn là thường xảy ra một bên (ít gặp viêm 2 bên); tinh hoàn sưng to, đau, mật độ chắc, da bìu bị phù nề, căng, bóng, đỏ.
Bệnh nhân cũng có thể bị viêm mào tinh hoàn, viêm thừng tinh hoàn, tràn dịch màng tinh hoàn, viêm tuỵ, viêm não, màng não,… Bệnh quai bị ít gây tử vong. Nhưng phụ nữ có thai bị quai bị có thể bị sảy thai, đẻ non. Ở nam giới tuổi trưởng thành nếu viêm tinh hoàn nặng cả hai bên có thể dẫn đến vô sinh.
Trẻ bị quai bị nên ăn gì?
- Lựa chọn những món ăn dạng lỏng: Khi mắc bệnh quai bị thì trẻ thường sốt cao, mệt mỏi; tuyến nước bọt sưng khiến trẻ cảm thấy đau khi nhai và nuốt thức ăn dẫn đến tình trạng biếng ăn, chán ăn; suy giảm sức đề kháng, bệnh kéo dài, khó chữa khỏi. Do đó, phụ huynh nên cho trẻ ăn những món như: súp, canh, cháo hạt sen, cháo yến mạch,…
- Nên ăn những món ăn chế biến từ các loại đậu: Các món ăn được chế biến từ các loại đậu đều mang giá trị dinh dưỡng cao; giàu vitamin B1, B2, A, D, E, K, C. Bởi vậy nó được xem như là thực phẩm chống lại bệnh tật. Đặc biệt, đậu còn giúp tăng cường sức đề kháng cho trẻ mắc bệnh quai bị. Một số món ăn được chế biến từ đậu phụ huynh có thể dùng cho trẻ trong thời gian trẻ bị bệnh gồm: Canh đậu hũ non rong biển, cháo đậu xanh, sữa đậu xanh, sữa đậu nành,…
- Những thực phẩm chế biến từ rau xanh: Rau xanh rất giàu vitamin A, vitamin C, sắt, chất xơ có lợi cho hệ tiêu hóa của trẻ. Trẻ mắc bệnh quai bị hệ tiêu hóa thường gặp nhiều vấn đề, ăn uống khó tiêu. Do đó bổ sung rau xanh cho trẻ là một trong những vấn đề hết sức cần thiết. Cùng với đó, phụ huynh nên cho trẻ ăn các loại trái cây có lợi cho sức khỏe.
Phòng bệnh quai bị cho trẻ
Hiện nay, bệnh quai bị chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Phương pháp chủ yếu là điều trị triệu chứng, tăng cường dinh dưỡng; nâng đỡ cơ thể, phát hiện và xử trí sớm các biến chứng viêm tinh hoàn, viêm màng não,… Để phòng chủ động phòng chống bệnh quai bị, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện tốt các biện pháp sau:
- Thường xuyên rửa tay với xà phòng; bảo đảm vệ sinh nhà ở, lớp học, vệ sinh cá nhân sạch sẽ; đặc biệt là đường hô hấp, thường xuyên đeo khẩu trang để tránh những viêm nhiễm gây nên bệnh quai bị.
- Tiêm vắc xin phòng bệnh quai bị (vắc xin dịch vụ, người tiêm tự chi trả kinh phí). Vắc xin quai bị rất quan trọng cho những trẻ dậy thì, thiếu niên và người trưởng thành chưa có miễn dịch.
- Khi có người bị bệnh phải cho nghỉ tại nhà để cách ly (khoảng 10 ngày). Như vậy có thể tránh lây lan cho các người khác.
- Khi có người bị bệnh hoặc nghi ngờ bị bệnh quai bị phải đến ngay cơ sở y tế để được khám, tư vấn, xử trí kịp thời. Đặc biệt là với những trường hợp bị khó nuốt, khó thở, viêm tinh hoàn.
Nguồn: tiemchung.vn6.vn